Lobanje-predmet straha,zaziranja,skretanja pogleda i setnih misli,ali ipak simbol kojiu trenu pogleda u nju probudi tešku i surovu misao o konačnosti ovozemaljskog života.
Lobanje su kroz istoriju imale značajno mesto u različitim magijskim, religijskim i duhovnim tradicijama. Kao univerzalni simbol granice između života i smrti, one su predstavljale središte snage, transformacije i sećanja. U brojnim kulturama smatrane su posrednicima između svetova živih i mrtvih, ali i moćnim zaštitnicima, čuvarima doma i svetih prostora.
U antičkoj Grčkoj i Rimu, praksa nekromantije – „proricanja putem mrtvih“ – obuhvatala je rituale prizivanja duhova radi sticanja znanja ili upozorenja o budućim događajima. U tim obredima lobanja je imala ključnu ulogu: verovalo se da upravo ona zadržava glas i svest pokojnika. Grčki magijski papirus iz IV veka n. e. beleži postupke „nekromancije lobanjom“, u kojima se rituali izvode nad lobanjom kako bi se uspostavio kontakt sa duhom. Takve predstave zabeležene su i u mitu o Orfeju, čija je glava, prema predanju, prorokovala sa ostrva Lezbos, kao i u istorijskim zapisima o spartanskom kralju Kleomenu koji je, navodno, čuvao glavu prijatelja radi „savetovanja“.
Arheološki nalazi potvrđuju ove prakse. U pećini Te’omim kod Jerusalima, datiranoj u kasnorimski period, otkriveni su ljudski ostaci zajedno sa više od stotinu uljanih lampi i bronzanog oružja. Istraživači zaključuju da je reč o mestu gde su izvođeni obredi komunikacije sa mrtvima, pri čemu su lobanje imale ritualnu, a lampe proricateljsku funkciju.
Kako navodi https://allthatsinteresting.com/teomim-cave-necromancy
„Tokom iskopavanja pećine u blizini Jerusalima, istraživači su nedavno otkrili ostatke drevnih ljudskih lobanja, uljanih lampi i vrhova koplja. Sada veruju da ovi artefakti mogu ukazivati na to da je lokalitet korišćen tokom rimskog doba u ritualima namenjenim komunikaciji sa mrtvima, praksi poznatoj kao nekromantija ili „magija smrti“. Prema studiji objavljenoj u časopisu Harvard Theological Review, istraživači veruju da ovi makabrični rituali datiraju iz perioda između drugog i četvrtog veka nove ere, u pećini samo 32 kilometra zapadno od Jerusalima, poznatoj kao pećina Teomim.
Sama pećina je služila kao pozadina za brojne legende i sukobe iz stvarnog života zbog svoje prirodne izvorske vode i velikih pećina. Posetioci su putovali u pećinu Teomim barem od perioda halkolita, a služila je kao skrovište jevrejskim pobunjenicima tokom ustanka Bar Kohbe u drugom veku nove ere. Dokazi sada ukazuju na to da je pećina služila i kao mesto za obožavanje nekromantskog paganskog kulta. „Pećina Teomim u jerusalimskim brdima ima sve kultne i fizičke elemente neophodne da posluži kao mogući portal u podzemni svet“, rekli su istraživači u studiji. „Većina predmeta otkrivenih u teško dostupnim pukotinama u pećini Teomim, korišćena je na ovaj ili onaj način za vračanje i magiju u pećinama koje su se smatrale mogućim portalima u podzemni svet. Njihova svrha je bila da predvide budućnost i prizovu duhove mrtvih.“
Istraživači su otkrili više od 100 keramičkih uljanih lampi, ali do sada samo tri ljudske lobanje. Zbog toga pretpostavljaju da je primarni fokus kultne ceremonije bio na polaganju uljanih lampi za „htonske sile“ – sile koje naseljavaju podzemni svet – verovatno da bi pokušale da vaskrse mrtve ili predvide budućnost. Rimljani su smatrali nekromantiju zlom i zabranili su tu praksu širom većeg dela Rimskog carstva. Ali u razgovoru za Live Science, Boaz Zisu, koautor studije i arheolog na Univerzitetu Bar-Ilan u Izraelu, objasnio je da su mnogi drevni gradovi imali tajna obližnja „proročišta“ gde su ljudi verovali da se granica između carstva živih i mrtvih zamagljuje. Ovde bi pokušavali da komuniciraju sa mrtvima.
Ipak, istraživači su priznali da je određivanje precizne prirode ovih magijskih praksi teško kada se posmatraju isključivo arheološki zapisi. „Identifikacija magijskih praksi u arheološkim dokazima nije jednostavna“, napisali su u studiji. „Magijske prakse se koriste u ritualnim radnjama koje preduzimaju, uglavnom pojedinci, kako bi se postigao željeni efekat. Ponekad se prakse trebaju sprovoditi na određenoj lokaciji ili zahtevaju upotrebu specifične materijalne kulture. Stoga, da bismo locirali magiju u arheološkom kontekstu, moramo pratiti materijalne dokaze za te prakse.“ Da bi dodatno potkrepili svoju hipotezu, istraživači su se osvrnuli na klasične književne izvore i dokumentarne dokaze kako bi identifikovali predmete koji su se često koristili u magijskim ritualima. Prisustvo ljudskih i životinjskih kostiju, na primer, ukazuje na to da je ritual imao za cilj uspostavljanje veze sa pokojnikom, a kućni predmeti su često bili prenamenjeni za magijsku upotrebu.
Upotreba uljanih lampi za proricanje (lihnomantija ili lampadomantija) bila je izuzetno rasprostranjena u klasičnim periodima“, napisali su istraživači. „Verovalo se da je proročka sila iza lampe duh ili duhovi, ili u nekim slučajevima čak bogovi ili demoni. Proricanje pomoću uljanih lampi vršilo se posmatranjem plamena i tumačenjem oblika koje je plamen stvorio. Dečak je obično služio kao medijum.“
Grčki papirusi i druga klasična literatura često pominju upotrebu uljanih lampi za nekromantiju ili razgovor sa mrtvima, ponekad uključujući i prizivanje božanstava koja ih mole da govore kroz plamen lampe. Takvi primeri se mogu naći u spisima Plinija Starijeg.
„U svetlu svega ovoga“, napisali su istraživači, „možemo sa dužnim oprezom pretpostaviti da su se ceremonije nekromantije održavale u pećini Te’omim u kasnorimskom periodu i da je pećina možda služila kao lokalno proročište (nekiomanteion) u tu svrhu.“
O Nekromanciji širom Evrope pisali smo u ranijim tekstovima.
https://www.luxenna.com/2018/10/25/nekromantija-mracna-istorija-evrope-podizanje-pakla/
U savremenom duhovnom i ezoterijskom kontekstu, lobanja se više ne posmatra kao predmet straha već kao simbol transformacije i sećanja. U modernoj narodnoj magiji i neopaganskim praksama, koristi se kao posuda duhovne energije i sredstvo povezivanja s precima. Umesto stvarnih ostataka, danas se najčešće koriste kristalne ili keramičke replike koje simbolično nose istu funkciju, fokus, zaštitu i meditativnu vezu sa svetom duhova.
Ovakvi ritualni predmeti, bilo u istoriji ili savremenoj praksi, svedoče o kontinuiranom ljudskom pokušaju da razume smrt, da joj da značenje i da pronađe način da komunicira s onim što se nalazi s druge strane granice života. Lobanja, kao najtrajniji deo ljudskog bića, tako postaje simbol večitog dijaloga između materijalnog i duhovnog sveta.
Autor Tau Zostrijan i Diona Nyx
